Bios Nedir?

Bilgisayar donanımlarından anakart üstünde bulunan ve konum itibariyle çok küçük olmasına karşın işlevsel yönden bilgisayarın en temel parçası olan bu aygıt ile bilgisayarın açılış sırasında yapması gereken tüm komutlar ve donanımsal olarak yapılması gereken tüm işlemleri denetleyen ve ayarlamaları üzerinden yapan bir parçadır. Yani bilgisayar açılırken hangi aygıtların hangi sıraya göre okunması gerektiğini, hangi kartların çalıştırılıp çalıştırılamayacağını veya hangi aygıta ne kadar gerilim verilmesi gerektiği gibi konularla birlikte daha birçok uygulamayı yapabilen bir parçadır. Basic Input - Output System (Temel Giriş Çıkış Sistemi) isminden türetilmiştir. Teknik olarak baktığımız zaman Bioslar, EEPROM olarak adlandırdığımız hafıza entegrelerinin üstüne, anakart ile uyumlu çalışabilecek şekilde çeşitli yazılımların monte edilmesi sonucu oluşturlar. EEPROM (Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory) türünde entegreler oluşturularak kullanılan biosların boyutları çok büyük değildir ve yeni nesil anakartlar da yönetilmesi gereken işlemlerin çoğalmasından dolayı daha büyük boyutlara sahip bios lar için Flash Bellek entegreleri kullanılmaktadır. Bu entegrelerin en büyük özelliği elektriksel sinyaller ile hafıza üzerinde değişiklik yapılabilmesidir. Aslında bu entegrelerde EEPROM yapısındadır. ROM (Read Only Memory) yani sadece okunabilir bellek olarak kullanılan bölümlerinde, firmalar tarafından yüklenen ve özel müdahale haricinde içindeki bilgileri silinemeyen bir yapıya sahiptir. Örnek verecek olursak bios menüsünü açtığımız zaman karşımıza gelen menü veya yazılar ROM bellekte saklandığı için sabittir ve silinemez, fakat bu menülerin içindeki ayarlar biosun farklı bir bölgesindeki kısımları etkilediği için buralarda değişiklikler yapılabilmektedir. Örnek olarak first boot device seçeneğini değiştirdiğimiz zaman Biosun ayar hücrelerinden bir tanesini değiştirmiş oluruz ve bu bilgi bios hafızasına kaydedilir. Bios hafızasındaki bilgiler elektrik gittiği zaman bile silinmez. Aslında flash bellek yapısında olmasına rağmen bios içindeki bilgileri koruyan bir pil bulunmaktadır. Bu pil çıkarıldığında veya bios resetlendiğinde, kalıcı bölge ROM haricindeki veriler tekrar eski hallerine gelmektedir. Bu nedenle ayar bölgeleri RAM (Random Access Memory) gibi davranmaktadır. Aşağıda bir Bios Entegresinin anakart üzerindeki hali gözükmektedir. Bios Entegresi - Chip Bu resimdekinin dışında birçok bios şekli ve tasarımı değişik markalarca üretilmektedir. En çok bilinen ve kullanılan markalar; » Award Bios » Ami Bios (American Megatrends Inc) » MR Bios (Microid Research Inc) » Phoenix Bios (Phoenix Technologies) Yukarıda saydığımız markalar neredeyse tüm anakart üreticileri tarafından kullanılan bios çeşitleridir. Bu firmalar ise genellikle Winbond, ATMEL, SST gibi chip üreticilerinin ürettiği flash bellek - eeprom entegrelerini kullanmaktadır. Bu bios çeşitlerini kullanan anakart üreticilerinden bazılarını sayacak olursak; » ABit, AOpen, Asus, Biostar, Epox, GigaByte, DFI, IBM, Intel, Megastar, Asrock, MSI, Toshiba.